مدیریت رسانه را اگر چندین سال قبل میشندیدیم، غالبا فعالان رادیو و تلویزیون، خبرگزاری ها و روزنامه های کثیرالانتشار را زیر مجموعه آن مد نظر قرار میدادیم و یا فعالان رسانه را مجریان و کارشناسان برنامههای رادیویی و… در میگرفتیم.
ولی با گذشت زمان و حضور پر رنگ تر و بهتر رسانه ها و فناوری های دیجیتال، معنا و مفهوم مدیریت رسانه نیز پررنگ تر شد و سهم وسیعی را به خود اختصاص داد.
امروز دیگر به کسانی که در حوزه ی بازاریابی محتوایی، استراتژی محتوایی و دیجیتال مارکتینگ، فعالیت میکنند، فعال حوزه رسانه محسوب میشوند.
با گذشت زمان، علم و دانش مدیریت رسانه ، گسترده تر شده و از قلمرو کسب و کار خارج و به حوزه هایی مانند روانشناسی اجتماعی ،فلسفه و جامعه شناسی می پردازد.
قسمتی از مدیریت رسانه را هم که به کسب و کار مربوط است، میتوان در قسمت های مختلف مورد بحث قرار داد. برای مثال: تولید محتوا و بازاریابی دیجیتال، استراتژی، مدیریت منابع، از جمله بحث هایی است که مدیریت رسانه ، خواسته یا ناخواسته به آن ها گره می خورد.
با توجه به گستردگی، تمرکز ما در این مقاله، بحث های مرتبط با رسانه و مدیریت آن، بر روی رسانه های دیجیتال (Digital Media) خواهد بود.
دستاوردهای توسعه رسانه های دیجیتال:
توسعه ی رسانه های دیجیتال و امکان دسترسی ارزان قیمت به پلتفرم ها و رسانه های دیجیتال، فرصت های زیادی را برای کسب و کارهای مختلف به همراه داشته است.
همه ی ما تقریبا از این فرصت ها آگاهیم و میتوان برای نمونه به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش هزینه های دسترسی به مشتریان ( کاهش هزینه های تبلیغات، برند سازی و جذب مشتری)
- افزایش سرعت و کیفیت ارتباط
- فراهم شدن امکان سنجش دقیق تر و بهتر اثربخشی فعالیت ها
- افزایش قدرت کسب و کارها در حوزه های مختلف از جمله روابط عمومی
- امکان فرصت در اختیار گرفتن مالکیت یک رسانه (فرصت داشتن رسانه اختصاصی در کنار اجاره یک رسانه برای تبلیغ، برای کسب و کار ها فراهم شده است)
لزوم آشنایی مدیران کسب و کارها به مدیریت رسانه :
برای حضور موثر و کارآمد در رسانه های دیجیتال، باید دانش مدیریت رسانه را تا حدودی بشناسیم. در غیر این صورت، هزینه های حضور در آن، به سادگی می تواند از دستاوردهای آن بیشتر باشد. پس باید مدیران کسب و کارها را برای آشنایی بیشتر با این حوزه ترغیب و تشویق کرد.
از جمله چالش های پراهمیت در زمینه ی استفاده ی کسب و کارها از رسانه های دیجیتال:
- حضور گسترده تر، علاوه بر این که دامنه ی پیام های درست و مثبت شما را افزایش می دهد، می تواند به همان اندازه یا حتی بیشتر فرصتی را فراهم کند تا خودتان، چهارپایه ی قدرت را از زیر خود کنار بکشید و سقوط کنید.
- با حضور در رسانه های دیجیتال، همان قدر که دسترسی شما به مشتریان و مخاطبان راحت تر می شود، آن ها نیز به شما دسترسی بهتری دارند. برخی مواقع معمولاً کسانی هم هستند که حتی مشتری شما نبوده اند و نیستند، اما منفعت آن ها در آسیب زدن و آسیب دیدن شماست و حضور شما در رسانه های دیجیتال، راه دسترسی آنها را باز و هموار تر خواهد کرد.
- دیگر راه اندازی یک وب سایت، کانال جدید در تلگرام یا صفحه ی تخصصی در اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی، برای همه ی کسب و کارها و افراد امری عادی و طبیعی محسوب میشود؛ چرا که شما نخستین کسی نیستید که به سراغ رسانه های دیجیتال و رسانه سازی رفته اید. بسیاری از رقیبان شما هم، در این رسانه ها حضور داشته و حرف هایی شبیه شما می زنند و محتواهایی شبیه آن چیزی که شما عرضه میکنید، عرضه کردهاند.
- رسانه با تولید محتوا زنده است و خواهد بود، بخش قابل توجهی از هزینه ی تولید محتوا، از نوع هزینه های ثابت است و بقای یک رسانه را تضمین میکند. مدیرانی که با فضای مدیریت رسانه و چالش های آن، چندان آشنا نیستند، غالبا شتاب زده روی تیم مدیریت رسانه و تولید محتوای خود سرمایه گذاری می کنند و خوش بین هستند که زیاد شدن مخاطبان، حضور رسانه ای شان را از نظر اقتصادی توجیه میکند.
استراتژی محتوای رسانه ای:
این مورد بخصوص، بسیاری از سوالات فعالان رسانه را پاسخ می دهد. از جمله:
- چه محتواهایی را در بستر رسانه ای خود باید ارائه دهند؟
- چه نوع محتواهایی را هرگز در رسانه خود منعکس و منتشر نخواهند کرد؟
- از چه نوع الگوهای درآمدی برای تأمین هزینه های تولید محتوا استفاده کنند؟
- نگاه به این رسانه از جنس درونگرا است یا برونگرا ؟
- اگر چند رسانه داریم، آیا الگوی متناسبی بین آن ها وجود دارد و چگونه باید آن ها را ایجاد کنیم؟
و در نهایت مدیریت رسانه چه حوزه هایی را تحت پوشش قرارا میدهد:
- آشنایی با مفهوم رسانه و اصطلاحات وابسته
- رسانه سازی یا استفاده از رسانه های دیگران
- مخاطب و مخاطب شناسی
- استراتژی محتوا برای یک رسانه
- مدیریت تیم رسانه ای
- مدیریت جامعه مخاطبان
- ارزیابی اثربخشی رسانه ها
- فاکتورهای اقتصادی یک رسانه
- اخلاق در رسانه
فرق بین مدیریت رسانه با سواد رسانه ای:
- مدیریت رسانه (Media Management)
- سواد رسانهای (Media Literacy)
سواد رسانه ای برای همه ی افراد رسانه لازم و ضروری است در حقیقت یکی از سوادهای ضروری برای زندگی در دنیای امروزی، سواد رسانهای است، در حالی که مدیریت رسانه یک بحث و امر تخصصی است که مدیران رسانه ها و فعالان حوزه ی رسانه به آن احتیاج دارند.
مهارت های مورد نیاز در حوزه مدیریت رسانه :
اولین و ابتدایی ترین مهارت مورد نیاز، نوشتن متن یا تولید محتوا است که شامل نوشتن متن های جذاب و تاثیر گذار است که مخاطب را در نگاه اول جذب می کند، که میتواند با معرفی های جذاب و کوتاه همراه باشد. دومین مهارت، مهارت تحقیق و بررسی است. مهارت سوم مورد نیاز که باید در این زمینه داشته باشید تخصص جذب مشتری است. تخصص رسانه های اجتماعی، هوش و دانش بصری از دیگر مهارت های مورد نیاز در این حوزه هستند.
- برای دانستن اهمیت علم و دانش اندوزی در این حوزه، کافی است به شبکه های اجتماعی و اکانت های آن نیم نگاهی بیاندازید. در اصل کلیه شبکه های اجتماعی یک رسانه محسوب میشوند و شما برای دستیابی به اهداف مشخص شده تان می بایست از پتانسیل این شبکه ها استفاده کنید تا بتوانید به موفقیت دست پیدا کنید. هم چنین میتوانید با دوره های متعددی چون : آموزش کسب درآمد از اینستاگرام ، آموزش اینستاگرام و… کمک زیادی به خود و کسب و کارتان در این حوزه داشته باشید.
- علاوه بر آن نکته بسیار مهمی که در مدیریت شبکه های اجتماعی باید به آن توجه داشته باشید این است که متناسب با اهداف و برنامه ای که دارید در این شبکه ها فعالیت کنید؛ در اصل این کار به شما کمک می کند که بتوانید در سریع ترین و کوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه نسبت به سایر روش های تبلیغاتی، به فعالیت در این شبکه ها بپردازید و از این راه کسب و کار خود را تحت تاثیر قرار دهید. برای رسیدن به موفقیت در شبکه های اجتماعی و رسانه های مختلف بهتر است که از استراتژی محتوایی کمک بگیرید.
- بازاریابی محتوایی نیز به رسانه ها کمک می کند تا اهداف خود را مکتوب کرده و از طرف دیگر یک نقشه راه و برنامه زمانی مناسب باعث میشود تا در زمان مشخص شده، اهداف تعیین شده خود را کنترل کرده و در جهت دستیابی به آن ها قدم بردارید. چیدمان استراتژی محتوایی برای شبکه های اجتماعی و رسانه باید طبق معیارهای خاص و مشخصی تدوین شود که این امر نیز از عهده ی هر کسی بر نمی آید و بایستی از نیرویی متخصص و مسلط به بازار کمک گرفت. معمولا استراتژی محتوایی رسانه و شبکه های اجتماعی برای دوره ۳ ماهه یا ۶ ماهه تدوین و نوشته میشود که حتما باید این استراتژی در بازه های زمانی مشخص و در طول مسیر اصلاح و به روز رسانی شود.
از ویژگی های یک سند استراتژی محتوایی:
- دارا بودن کلیات اصلی محتوا
- فعالیت های مختلف رسانه ها و شبکه های اجتماعی در آن مشخص شود
- توضیح نوع ارتباط و برقراری آن با مخاطب
- راهکار های فعالیت در هر شبکه ی اجتماعی
- تدوین و ارائه بودجه بندی مناسب برای فعالیت که می بایست در نظر گرفت
امروزه بحث مشتری مداری برای اکثر سازمان ها و کسب و کار ها از اهمیت بالا و بخصوصی برخوردار است. بدین منظور سازمان ها و شرکت ها در مسائل مربوط به تبلیغات و روابط عمومی خود سرمایه گذاری های چشم گیری انجام می دهند. از طرف دیگر یکی از ابزارهای مهم و شناخته شده در این حوزه وجود رسانه های جمعی، شبکه های اجتماعی و قدرت نفوذ و تأثیر گذاری آن ها قشر های مختلف جامعه است. با توجه به این مورد، برداشت افرادی از مدیریت رسانه نحوه تعامل و برقراری ارتباط شرکت ها و کسب و کارهای مختلف با شبکه ها و رسانه های مختلف و نحوه به کارگیری و استفاده بهینه آن ها در جهت اهداف و منافع سازمان است.
به عبارتی بهتر میتوان گفت:
هنر ساماندهی و تنظیم بهینه و مؤثر تعامل بین سازمان ها و شرکت ها با رسانه های جمعی و اجتماعی همراه با بهره گیری از ظرفیت های آن ها در راستای دستیابی به اهداف و سیاست های از پیش تعیین شده سازمان به مدیریت رسانه ای تعبیر می شود.
